Koopgids koffiemolens

Als je een koffiemolen wilt kopen, kom je opeens voor allerlei vragen te staan. Waar u op moet letten? Wij geven een aantal tips:

Tip 1: Let op de instelbaarheid maalgraad voor het beoogde gebruik Afhankelijk de kwaliteit en constructie van een koffiemolen kan deze malen van grof naar fijn. Met name de mate waarin een koffiemolen de koffie fijn kan malen, verschilt nogal eens. Nu hoeft dat niet altijd een probleem te zijn: Een cafetière of een snelfilter koffieapparaat vragen voor een goed resultaat een grovere maling. Dit wordt een stuk kritischer bij het maken van espresso of turkse koffie. Daarbij moet een koffiemolen fijn tot zeer fijn kunnen malen om tot een goed resultaat te komen. De ervaring leert dat goedkopere molens – zeg voor het gemak tot 100 euro – hier te kort schieten en vaak onvoldoende fijn kunnen malen voor het maken van espresso. Voor moka, snelfilter of cafetière voldoen ze vaak prima, voor espresso of nog fijner turkse koffie, zijn ze niet geschikt. Als u dus een molen koopt voor het maken van espresso of turkse koffie is het dus belangrijk dat u zich er van verzekerd dat deze fijn genoeg kan malen.

Tip 2: Bedenk welke wijze van koffieopvang past bij het beoogde gebruik Een belangrijk onderscheid tussen koffiemolens is de wijze waarop de gemalen koffie wordt vrijgegeven. Dit kan bijvoorbeeld in een opvangbakje; in een doseerunit of de gemalen koffie wordt direct in de filterdrager gegoten. Als de koffie wordt opgevangen in een opvangbakje, moet dit bakje uit de molen verwijderd worden, waarna u de koffie met een maatschep of lepel kunt overscheppen. Voor een espressomachine schept u de koffie dan over in de filterdrager (ook wel piston genoemd), voor de moka  en de snelfilterkoffiezetter in de desbetreffende filters en bij de cafetière in de kan.

Koffiemolens met een opvangbakje zijn zeer geschikt voor mensen die een moka, snelfilterapparaat of een cafetiere hebben. Als ze fijn genoeg kunnen  malen kunt u ze ook goed gebruiken naast een espressomachine of  voor turkse koffie. U moet dan met een maatschepje de juiste hoeveelheid doseren.

Molen met doseerunit: meer geschikt in horeca Bij de wat duurdere koffiemolens (vanaf ongeveer 200 euro) vinden we vaak een doseerunit, die zo ingesteld kan worden dat je met “een haal” een juiste hoeveelheid koffie (ongeveer 7 gram) krijgt een espresso of koffie. U herkent dit vast wel uit het cafe, waar ze bij een dubbele espresso twee keer “Klikken” en daarna de koffie gaan tampen. Deze doseerunit werkt met een schoepensysteem, een goed gevulde schoep geeft je precies de goede dosering. Via een draaiknop kan de schoephoogte wat worden bijgesteld, voor een exacte dosering. Voor het goed kunnen doseren is het belangrijk dat de doseerunit ruim gevuld is, zodat na een haal de schoep weer helemaal gevuld wordt met bovenliggende koffie in het reservoir voor de volgende juiste dosering. Op het moment dat je veel koffie per dag maakt, zoals in de horeca, is dat natuurlijk perfect. Voor thuisgebruik is dit een ander verhaal: voor het goed doseren moet je veel gemalen koffie in het reservoir houden – dus ook weer aanvullen -  dan voor dagelijks gebruik vaak nodig is, waardoor gemalen koffie die die dag niet wordt gebruikt, de dag erna al weer verouderd is.

Koffiemolens met een doseerunit zijn daarom vooral geschikt voor degenen die veel koffie zetten – denk aan de horeca – en de koffie zetten via de espressozetmethode, waarbij filterdragers (pistons) worden gebruikt. Voor thuisgebruik zijn ze minder geschikt.

Een derde systeem zijn koffiemolens waarbij de gemalen koffie via een tuit direct uit de molen valt in de filterdrager. Na de maling, wordt de koffie aangedrukt en in het espressoapparaat gebracht om de koffie te bereiden. De dosering van deze molens kan op verschillende wijze gebeuren:

• Met het oog: de gebruiker kijkt en schat zelf wat de juiste hoeveelheid koffie is die nodig is;
• Via een draaiknop/timer: door een doseerknop te draaien, wordt de maaltijd bepaald en slaat de molen af als deze om is;
• Elektronisch: via een schroefje kan de koffiemaaltijd vast worden ingesteld voor een enkel of dubbele dosering, waarna een druk op de knop de ingestelde maaltijd wordt ingeschakeld (veel nauwkeuriger dan met een handschakelaar).

Van deze drie bovenstaande doseerwijzen, werkt de laatste absoluut het gemakkelijkste: keer op keer wordt er dezelfde hoeveelheid koffie gemalen. Van de drie is deze wel de duurste: koffiemolens uitgerust met dit systeem kosten veel meer dan 500 euro. Naar mijn ervaring werkt hierna dosering op het oog het best, al snel heb je door hoeveel koffie je moet malen voor de juiste hoeveelheid. Het lastigste zijn de draai/schakelknoppen voor dosering: je draait vaak net te ver of de kort en zit ofwel met teveel ofwel met te weinig koffie.

Koffiemolens die direct in de filterdrager malen zijn voor mensen die thuis een espressomachine hebben zeer geschikt. Voor gebruikers van snelfilterapparaten en cafetieres zijn ze minder geschikt.

Tip 3: Let op de degelijkheid van de molen De robuustheid van de molen, wordt onder meer bepaald door de wijze waarop de maalgraad kan worden ingesteld. Bijna alle molens werken met een draaimechanisme: rechtsom is fijner (schijven dichter bij elkaar), linksom grover. Veel molens werken met kleine stapjes. Om te voorkomen dat de instelling “wegloopt” tijdens het malen, wordt deze vaak vergrendeld met een pin, die in sommige gevallen nogal wiebelig kan overkomen en gevoelig is voor breuk. Ook de uitlooptuit van een molen kan gevoelig zijn voor breuk. Sommige zijn van plastic en omdat we allemaal de gewoonte hebben achterblijvende gemalen koffie “weg te tikken” door op de uitloop te kloppen, kan een kreuk ontstaan. Een ander belangrijk element voor robuustheid is wat mij betreft het basisgewicht van de molen. Is de molen zo zwaar en zo geconstrueerd dat je hem zonder al te veel tegenhouden gemakkelijk kan gebruiken of ben je verplicht de molen vast te houden. Vooral kleine molens die direct in de filterdrager malen en ingeschakeld worden door een knop die je met de drager indrukt, hebben nogal eens de neiging om achterover te vallen als je ze niet tegenhoudt. Ten slotte gaat het ook om de degelijkheid van de knoppen en de robuustheid van het gebruikte materiaal.

Tip 4: Let op het toerental van de koffiemolen Het toerental van een koffiemolen bepaalt vaak ook de kwaliteit van de gemalen koffie. Je kunt koffiemolens onderscheiden in molens met een hoog toerental, een geschakeld laag toerental of een direct laag toerental.

Molens met hoge toerentallen Bij hoge toerentallen is de kans groot dat de koffie door de ontstane warmte verbrandt, waardoor deze bitter gaat smaken. Dit alles heeft natuurlijk te maken met de kracht en capaciteit van de gebruikte motor, waarbij de goedkoopste molens met name de hoge snelheid gebruiken om genoeg kracht te kunnen leveren voor het malen van de bonen. Deze molens kunnen “vastlopen” wanneer ze te veel koffie tegelijkertijd moeten malen en de koffie te fijn moet worden gemalen. Bovendien brengt de hoge snelheid vaak ook een statische lading over op de molen, waardoor veel gemalen koffie blijft plakken en moeilijker te hanteren is. Toch zijn deze molens altijd nog beter dan de met een mes uitgeruste molens die veelal voor eenzelfde prijs te krijgen zijn. Deze laatste gebruiken zo’n bruut geweld bij het versnijden van de bonen, dat een consistente maling nodig voor espresso bij lange na niet gehaald wordt en koffie vaak wat verbrand smaakt.

Molens met een geschakeld laag toerental: betaalbaar Een tussencategorie molens zijn de molens die via een tandwielschakeling een laag toerental hebben verkregen. Deze molens zijn veel beter dan de hoge toerental molens doordat zij door het geschakelde lage toerental minder geluid maken, behoorlijk minder statische elektriciteit opleveren, nauwelijks warmte overdragen aan de gemalen koffie en weinig de neiging hebben om vast te lopen. Een goed voorbeeld van een dergelijke molen is de Nivona Cafe Grano.

Molens met een direct laag toerental Dure molens, met een groter vermogen, malen veelal met een laag toerental. Het belangrijkste verschil met de koffiemolens die we hiervoor noemden is de kracht van de motor. Deze molens hebben vaak al een in gewicht zwaardere molen dan de hiervoor genoemde molens individueel wegen. Door hun lage toerental veroorzaken ze nagenoeg geen statische elektriciteit en brengen ze geen warmte over op de gemalen koffie. Deze molens zijn zwaar en degelijk en gebouwd voor wat wij ook wel prosumenten noemen: consumenten die op professioneel vlak thuis koffie willen maken. Deze molens worden vaak verkocht te zamen met de high end E61 semi commerciële  koffiemachines.